Otizm ve Gelişim Geriliği Birbirinden Nasıl Ayrılır?
Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılıktır. Otizmin, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı düşünülmektedir.
Otizm genel olarak 3 yaşına kadar ortaya çıkar ve yaşam boyu devam eden yaygın gelişimsel bozukluk olmaktadır.
Otizm Belirtileri Nelerdir?
- Göz teması kurmama
- İsmi söylendiğinde dönüp bakmama
- Parmağıyla istediği şeyi göstermeme
- Yaşıtlarının oynadığı oyunlara ilgi duymama
- Durduğu yerde sallanma
- Parmak uçlarında yürüme
- Dönen nesnelere karşı ilgi duyma
- Takıntılı davranışlar gösterme
- Yaşıtlarından geri konuşma ya da hiç konuşmama
- Sosyal ilişkilerde güçlük çekerler ve sınırlı alanlara ilgi duyarlar.
- Rutinlerinin ve alışılmışlığın dışına çıkmak istemezler, çıkıldığında da çok tepki gösterirler.
Otizmli çocukların bazıları da ilk kelimelerini, anlamlarına dikkat etmeden taklit ederek öğrenirler. Bazen kelimeleri, bazen de cümleleri olduğu gibi tekrar ederler. Buna ekolali denir.
Gelişim Geriliği:
Çocuğun gelişiminin olması gereken zamandan daha geç tamamlanması gelişim geriliği olarak tanımlanır. Gelişme geriliği; konuşma ve dil gelişimi, motor gelişim, sosyal gelişim ve bilişsel gelişim alanlarındaki gerilik olarak ortaya çıkabilir. Çoğu çocukta birden fazla gelişim alanında gerilik görülür. Çocuklarda gelişim geriliği farklı nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bu durum hem biyolojik nedenler hem de çevresel şartlardan kaynaklı nedenlerdir. Erken teşhis ile çocuktaki gelişim geriliğinin büyük ölçüde bazen de tamamının önüne geçilebilir.
Otizm ile Gelişim Geriliği Arasındaki Farklar:
- Gelişim geriliği erken teşhis ile ilerletilebilir hatta gelişim geriliğinin önüne geçilebilir. Otizm hayat boyu devam eder.
- Otizm doğuştan gelen bir yetersizliktir. Gelişim geriliği sonradan oluşabilir.
- Gelişim geriliği çevresel sebeplerden (çok fazla ekran kullanımı, uyaran ve ilgi eksikliği) kaynaklı olabilir. Otizmin biyolojik ve genetik sebepleri vardır.
- Otizm ile gelişim geriliği birbirinden farklıdır. Bu nedenle çocuklarda şüpheli görülen bir durumda mutlaka bir uzmana danışılması gerekir.
- Erken teşhis ile otizmli biri günlük hayata adapte olması, var olan gelişim geriliklerinin zamanla düzelmesi sağlanabilir. Bu nedenle her iki durumda da erken teşhisin önemi hayatidir.
Çocuk Gelişimci