Okul öncesi dönem çocukları için bazı kavramlar soyut kalabilir. Doğum, ölüm, din gibi konular onlar için açıklanması zor kavramlardır. Sık sık ölüm hakkında soru sorarlar ve ölümün nasıl bir şey olduğunu merak ederler. Bunun nedeni ölmüş bir hayvan görmeleri, çiçeklerin solması, ağaçların yaprak dökmesi veya yetişkinler konuşurlarken duymaları olabilir. Bu kavramın konuşulmasına fırsat vermek ve soruları doğal karşılamak gerekir. Bu konuda sorulan sorulara cevap vermemek, konuyu değiştirmek ve sessiz kalmak çocukları daha çok endişelendirecek belki de kendi kendine ölüm ile ilgili teoriler üretmeye başlayacaktır.
Peki ölüm kavramını çocuklara açıklarken dikkat etmemiz gereken noktalar neler?
- Öncelikle çocuğunuzun mizacını, duygu durumunu mutlaka göz önünde bulundurmalısınız.
- Ölüm haberi çocuğa en yakını tarafından verilmelidir.
- Açık ve net bir şekilde ölüm ve vefat kelimeleri kullanılmalı. Melek oldu, cennete gitti gibi daha da soyut kavramlar ile çocuğun aklını karıştırmadan sade bir dilde anlatılmalıdır.
- Ölümü hastalık veya yaşlılıkla ilişkilendirilmeden, çok özendirilmeden, canlıların yaşam süreci olduğunu ve bu süreninde bir gün bitebileceğini anlatılırsa konu çocuk için daha net bir şekilde anlaşılır.
- En önemli sorun çocukların kendilerinin ve anne babasının ne zaman öleceğini merak etmesidir. Bu nedenle anne babalar ölüm konusunu çocuklarına anlatırken uzun yıllar beraber olmak istediklerini ve yanlarında olduklarını, yapmaları gereken çok iş olduğunu, beraber biriktirecekleri anıların olacağını söyleyerek anlatmaları gerekir.
- Çocuklar tekrarla öğrendiklerini unutmamalıyız. Tekrar tekrar soru soran çocuğunuza siz de tekrar tekrar aynı tutarlılıkta cevaplar verin.
- Çocuklardan ‘’ölen kişi nereye gidiyor?’’ sorusu duyduğumuzda, ölen birinin henüz hiç geri gelmediğini bu nedenle oradaki hayatı kimsenin bilmediğini söylemeliyiz. ‘’Cennete gider, orada çok mutlu olur’’ gibi özendirici veya tam tersi korkunç ifadelerden uzak durulmalıdır. Ölen kişinin nereye gittiğini soran çocuğa “o öldü, ölen kişileri bir daha göremiyoruz ama onlara olan sevgimizi hep hissederiz, istersen birlikte resimlerine bakabiliriz, onunla ilgili konuşabiliriz” denilebilir.
- Her şeye rağmen ölümün, kabulü zor bir durum olduğunu ve çocuğun da bir yas sürecinden geçeceğini yadsımamak ve sabretmek önemlidir.
Kitap Önerisi:
Yaman Ve Onun Bitmek Bilmeyen Soruları Ölüm Nedir?
Çocuk Gelişimci