Blog

Okul Öncesi Dönemde Akran Zorbalığı


Okul öncesi dönemdeki çocuklar; akranlarıyla bir arada oldukları anaokullarında gerçek anlamda sosyal dünyaya ilk adımlarını atarlar. Bu dönemde sosyal ilişkiler oyun sayesinde başlar. Oyun ve okul öncesi dönem sosyal bilişsel becerileri geliştiren birer araçtır. Okul öncesi dönemde çocukların birbirleriyle olan bu etkileşimleri gelişimleri için birçok fırsat sunmakla beraber zaman zaman olumsuz ilişkileri de içermekte ve zorbalık olarak adlandırılan davranışlar gözlenebilmektedir. Çoğu durumda gelişimin doğal bir parçası olan bu durum çocuğun çevresindeki yetişkinlerin doğru tutumları ve yönlendirmeleri ile son bulur.

Çocuklar akran ilişkilerinde fiziksel, bilişsel, sosyal, duygusal ve ahlaki gelişimlerine paralel olarak çeşitli davranışlarda bulunmaktadırlar. Çocuklar kimi zaman amaçlarına ulaşmak, isteklerini ifade etmek veya duygularını kontrol edebilmek adına daha uygun bir yol bilmedikleri için, diğer arkadaşlarında gözlemledikleri için veya olası sonuçları merak ettikleri için saldırgan davranışlarda bulunabilmektedirler. Akran zorbalığının 3-4 ve 5-6 yaş itibari ile başlayabildiği bilinmektedir. Çocukların yaşlarıyla birlikte gelişen sosyal becerileri akran zorbalığını da azaltmaktadır. Ebeveynler olarak çocuklarımızın gelişim dönemlerine dair farkındalığımızın yüksek olması ve uygun davranışlar için onları desteklemek sürece fayda sağlamaktadır.

Çocukların akran zorbalığında bulunma nedenleri arasında disiplin yöntemi olarak çocuğa ceza verilmesi, evde yaşanan huzursuzluklar, maruz kaldıkları ihmal veya istismar durumları veya rol model alınan bakım verenler bulunabilmektedir. Çocukların çok iyi birer gözlemci oldukları unutulmamalı ve duygularımızı nasıl yansıttığımızın onların duygularını yansıtmak için kullanacakları bir referans noktası olduğunu unutmamak gerekir.

Çocuklara saldırganlık ya da zorbalığın onaylanmadığı içeriğe sahip öykü kitapları okunabilir, kukla gösterileri hazırlanabilir ve burada geçen olayların kişileri nasıl etkilediği konuşulabilir. Bu davranışları onaylamadığınız net ve kesin bir biçimde belirttikten sonra olumlu ilişkiye dair olan davranışlarını pekiştirmek olumsuz davranışlarını eleştirmekten daha çok fayda sağlayacaktır. Duygularını uygun davranışlarla ifade edebilmesi için çocuğunuzun nasıl bir gün geçirdiğini fark etmeli ve sizinle paylaşımda bulunması için açık ve samimi bir ilişkiye zaman ayırmalısınız. Akran zorbalığına maruz kalan çocuğunuzu suçlamak, kendisini savunması için benzer davranışlarda bulunmasını öğütlemek de iyi bir seçenek değildir. Birbirini besleyen olumsuz davranışlara dair bir kısır döngünün önünü açmış olursunuz. Sakinliğinizi koruyarak öğretmeninden yardım isteyebileceğini söylemeniz ve değerli olduğunu hissettirmeniz önemlidir. Bu durumu en sağlıklı biçimde okul ve ebeveyn iş birliği ile çözebileceğini unutmamalısınız.